به انتقال یک کالا از یک گمرک به گمرک دیگر که با نظارت گمرک انجام می شود ترانزیت کالا گفته می شود. برای کشورهایی که نمی توانند خودشان کالایی را تولید کنند، به صرفه ترین شیوه حمل و نقل از طریق ترانزیت کالا است.
این کار یک فعالیت بین‌المللی است که قوانین آن در هر کشور متفاوت است. کشورهایی که بتوانند به خوبی از این نوع حمل و نقل استفاده کنند، می توانند درآمدزایی خوبی را برای کشورشان به دست آورند. در این مقاله قصد داریم ابتدا به بررسی انواع ترانزیت کالا بپردازیم و سپس شرایط و قوانین و مراحلی که برای این کار وجود دارد را شرح دهیم.
ترانزیت در دو نوع داخلی و خارجی وجود دارد. ابتدا به بررسی ترانزیت خارجی می‌پردازیم. ترانزیت خارجی به درگیر شدن سه کشور یا بیشتر در حمل و نقل می شود. به بیان ساده تر زمانی که یک کالا از مبدا ارسال و با طی کردن سه کشور به مقصد خود برسد ترانزیت خارجی صورت گرفته است. در بخشی از قوانین کار نیاز است که کالا طبق یک زمان مشخص از طریق مرزهای گمرکی وارد شود و سپس از طریق همین مرزهای گمرکی خارج شود. طبیعتاً داشتن گذرنامه در این نوع ترانزیت ضروری است.
در صورتی که به هر جهت نیاز به ترخیص کالا از گمرک داشتید می توانید با مراجعه کردن به قسمت های مربوطه تمام اصول فنی ترخیص بار را دریافت کنید.
برای رانندگان نیز یک دفترچه خروج که از طریق اداره گذرنامه صادر می شود لازم و ضروری است. همچنین از طریق نیروی انتظامی رانندگان گواهینامه و پلاک خودروی ترانزیتی دریافت می کنند برای محصولاتی مانند دامی، شیمیایی و نباتی نیاز است که مجوز مربوطه اخذ شود.
با درک درستی از حمل و نقل کالا بین کشورها، این بار نوبت حمل و نقل در بین خود کشور می شود. اگر در کشوری کالایی از یک گمرک به یک گمرک دیگر جا به جا شود در این صورت ترانزیت داخلی صورت گرفته است. در این نوع از ترانزیت در گمرک مبدا کالا بررسی می شود تا اصالت کالا مطمئن شوند و اگر کالای قاچاق است از آن به عنوان کالای قاچاق نام برده شود. به بیان ساده تر یک شرکت در جنوب کشور در یک زمینه ای فعالیت کند و کالاهای مورد نیاز خود را از شمال کشور تامین کند و این کالاها را با استفاده از ترانزیت به جنوب برسانند در این صورت ترانزیت داخلی اتفاق افتاده است.
شرایط ترانزیت کالا
برای ترانزیت کالا نیاز به یک سری مدارک فرم هایی است که در زیر آن ها را لیست کرده ایم. ابتدا مدارک مورد نیاز برای ترانزیت خارجی و سپس مدارک مورد نیاز داخلی را بررسی می کنیم.
- فرم شماره ۱۱۰ ( پروانه ترانزیت )
- فرم 2-091 – م ( اظهارنامه کالای ترانزیت خارجی )
- بارنامه کالا
- فاکتور خرید کالا
- لیست عدل بندی
- معرفی نامه هایی که از طریق مالک کالا برای شرکت های حقوقی برای نمایندگی صادر می شود
- وکالتنامه
- تصویر کارت بازرگانی
- برای ورود کالاهای ترانزیت مجوز عبور نیاز است
- ضمانت نامه
- مجوز بانک
- راهنمای CHR جاده ای
مدارک مورد نیاز برای ترانزیت داخلی
- فاکتور فروش کالا
- لیست عدل بندی
- گواهی مبدا
- پروانه بهره برداری
- قبض انبار گمرک
- ترخیصیه
- گواهی ثبت سفارش
- بارنامه
قوانین و مقررات ترانزیت کالا
هر کشوری برای این کار قوانینی در نظر می‌گیرد، که این قوانین مطابق با قانون های بین المللی است.
در کشور ما هم در تاریخ بیست و دوم اسفند سال ۱۳۷۴ در مجلس قانونی برای حمل و نقل کالاهای خارجی به تصویب رسید که در تاریخ بیست و هفتم اسفند سال ۱۳۷۴ این قانون توسط شورای نگهبان تایید شد.
این قانون تشکیل شده از ۲۶ ماده و چهار تبصره است.
ماده ۱
ترانزیت خارجی کالا عبارت از سلسله مراحلی است که طی آن کالایی از مبادی خارجی به مقصد کشور ثالث و یا نگهداری آن در مناطق‌حراست شده و ترتیب حمل تدریجی آن به تقاضای صاحب کالا از قلمرو جمهوری اسلامی ایران از یک نقطه مرزی کشور وارد و کالا از همان نقطه یا از دیگر نقاط مرزی کشور خارج می‌گردد.
تبصره
آن میزان از کالاهایی که وارد مناطق حراست شده می‌شوند در صورتی که تقاضای حمل آن به مقاصد داخل کشور توسط صاحب کالا داده‌شود تابع مقررات و ضوابط کالاهای وارده به کشور خواهد بود.
ماده ۲
به منظور انتظام امور ترانزیت کشور و برقراری تسهیلات لازم در توزیع منطقه‌ای کالاهای ترانزیتی و تحصیل عایدات حاصل از این انتظام، هر یک از پایانه‌ها باربری ایستگاه‌های راه‌آهن و فرودگاه‌ها که بر حسب تقاضای وزارت راه و ترابری و تصویب شورای عالی هماهنگی ترابری کشور ویا رعایت مقررات و ضوابط مربوطه، محوطه‌های گمرکی شناخته شود و گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است نسبت به ایجاد تسهیلات درمناطق فوق اقدام نماید.
ماده ۳
ترانزیت خارجی کالاهایی که به کشور وارد می‌گردند در حدود قراردادهای موافقت‌نامه‌های منعقده بین دولت‌های طرفین نیاز به کسب‌هیچگونه مجوزی ندارند، مگر این که بنا بر علل امنیتی و مذهبی ورود آن به کشور ممنوع باشد.
تبصره ۱
فهرست کالاهای ممنوعه برای ترانزیت خارجی توسط شورای امنیت کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
تبصره ۲
ترانزیت خارجی محمولات دامی و نباتی و شیمیایی منوط به کسب مجوز مراجع مربوطه خواهد بود.
ماده ۴
کالاها و کانتینرهای حامل کالا که تحت عنوان ترانزیت خارجی از کشور عبور می‌کنند، جز واردات کالا و صادرات قطعی محسوب نمی‌گردندو از پرداخت حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض معاف است لکن مشمول پرداخت هزینه‌های گمرکی و عملیاتی خواهند بود، مگر اینکه درموافقت‌نامه ترانزیتی بین دولت با کشورهای دیگر یا موافقت‌نامه‌های گمرکی و حمل و نقل بین‌المللی، مقررات خاصی برای آن‌ها تعیین شده یا بشود که‌در این صورت کالای ترانزیتی تابع همان مقرراتی خواهد بود که در موافقت‌نامه‌های مربوط تعیین شده است.
ماده ۵
کلیه کالاهای ترانزیت خارجی که توسط شرکت‌های سهامی حمل و نقل بین‌المللی ایرانی دارای مجوز فعالیت از وزارت راه و ترابری حمل‌می‌گردند، از نظر سپردن وجه‌الضمان در حکم کالای مجاز تلقی شده، تضمین بانکی و یا ضمانت‌نامه‌های تضامنی بانکی شرکت‌های حمل و نقل‌بین‌المللی و یا بیمه‌نامه‌های معتبر به جای وجه‌الضمان ترانزیت پذیرفته می‌شود.
ماده ۶
هر گاه کالای ترانزیت خارجی تا پایان مدت اعتبار پروانه به گمرکات خروجی تحویل و یا از مرزهای کشور خارج شود، ترانزیت خاتمه‌یافته تلقی گردیده و گمرک مکلف به تسویه تضمین دریافتی خواهد بود.
ماده ۷
گمرکات و سازمان‌های ذیربط مکلف‌اند انبار و محوطه‌های کافی و مناسب جهت تخلیه و نگهداری کالاهای خارجی با دریافت هزینه‌هاطبق مقررات مربوطه تخصیص دهند. تغییرات بسته‌بندی و یا تکمیل کالاهای ترانزیتی با نظارت مقامات گمرکی امکان‌پذیر خواهد بود.
ماده ۸
کانتینرهای حامل کالا به عنوان محفظه تلقی و از پرداخت سود و عوارض گمرکی معاف بوده و گمرک صرفاً به ثبت آمار ورود و خروج‌آن‌ها اقدام می‌نماید.
ماده ۹
کانتینرهایی که با پلمب اولیه وارد می‌گردند بدون نیاز به ارزیابی محتویات توسط سرویس ارزیابی و در خروج از گمرک فقط با مطابقت‌اسناد و اظهارنامه با الصاق پلمب اضافی گمرک با صدور پروانه ترانزیت می‌گردند.
تبصره
در موارد استثنایی که ظن قوی برای گمرکات و نیروی انتظامی وجود دارد، فک پلمب و ارزیابی محتویات و پلمب مجدد با تنظیم‌صورت‌مجلسی حاوی نتیجه بررسی و شماره‌های کانتینر و پلمب‌های قبلی و جدید بلامانع است. در هر صورت حضور نماینده گمرک الزامی است.
ماده ۱۰
در مواردی که تعهد حمل کالای ترانزیتی با کانتینر تا مبادی ورودی است، گمرکات و سازمان‌های ذیربط موظف‌اند تسهیلات لازم جهت‌تخلیه کالا در اماکن گمرکی و یا انتقال کالا از کانتینر به کامیون و یا واگن و یا هواپیما را فراهم نمایند.
حتما مطالعه نمایید: واردات از چین به چه صورت می باشد؟
ماده ۱۱
حتی‌المقدور قبل از تخلیه کالا از وسیله حمل، گمرک با قبول اظهارنامه به ضمیمه اسناد و ترخیصیه در انجام عملیات ترانزیت تسریع و ضمن اخذ تعهد از شرکت حمل تشریفات اداری و حسابداری را به بعد از خروج کالا از گمرکات و بنادر موکول می‌نماید.
ماده ۱۲
وضع هرگونه عوارض به کالاهای ترانزیتی به پیشنهاد شورای عالی هماهنگی ترابری و تصویب هیأت وزیران خواهد بود.
ماده ۱۳
به منظور استفاده هر چه بیشتر از ناوگان حمل و نقل کشور و در صورت نیاز به استفاده از وسائل نقلیه خارجی جاده‌ای جهت ترانزیت‌کالا از کشور، آیین‌نامه مربوطه با پیشنهاد وزارت راه و ترابری به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۴
وزارت راه و ترابری موجبات انعقاد قراردادهای دو جانبه و اعمال همکاری‌های منطقه‌ای که در تسهیل ترانزیت مؤثر است را فراهم‌خواهد نمود.
ماده ۱۵
وزارت راه و ترابری نسبت به ایجاد هماهنگی بین مقررات ترانزیت کشور با ضوابط جاری حمل و نقل بین‌المللی را از طریق پیوستن به‌موافقت‌نامه‌های بین‌المللی، ارتباط با سازمان‌های جهانی و ترویج حمل و نقل کانتینری و چند وجهی اقدام خواهد نمود.
ماده ۱۶
تردد کامیون‌های تحت پوشش کارنه تیر در کشور نیازی به ارائه کارنه دو پاساژ نداشته و جهت تردد وسائل نقلیه فاقد کارنه تیر، تعهد کتبی‌شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی ایرانی دارای مجوز از وزارت راه و ترابری کفایت می‌نماید.
ماده ۱۷
به منظور هماهنگی و یکنواختی ضوابط ترانزیت کالاهای نباتی و دامی، وزارتین جهاد سازندگی و کشاورزی می‌بایست در اسرع وقت تفاهمات لازمه با کشورهای در طول مسیر را به عمل آورند.
ماده ۱۸
وزارت های جهاد سازندگی و کشاورزی موظف‌اند پستهای قرنطینه دامی و نباتی در محل گمرکات مبادی ورودی و خروجی دائر نموده و کلیه امور مربوط به قرنطینه در آن پست‌ها انجام پذیرد.
ماده ۱۹
گمرک جمهوری اسلامی ایران و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران می‌بایست موجبات ترانزیت کالاهای تحت پوشش کارنه تیر در کلیه مبادی ورودی و خروجی گمرکات داخلی را فراهم نمایند.
ماده ۲۰
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است حمایت‌های مالی و اعتباری از شرکت‌ها حمل و نقل بین‌المللی ایرانی که در امر ترانزیت فعال می‌باشند به عمل آورد.
تبصره
وزارت راه و ترابری با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران روش‌های حمایتی را تعیین و جهت تصویب به هیأت وزیران ارائه‌خواهد نمود.
ماده ۲۱
اداره گذرنامه مکلف است گذرنامه و دفترچه خروجی مربوط به رانندگان ایرانی که در خطوط بین‌المللی به جابجایی کالاهای ترانزیتی‌فعالیت می‌نمایند را ظرف مهلت مقرر با پیشنهاد و تأیید سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور و با رعایت قوانین و مقررات مربوطی صادر نماید.
ماده ۲۲
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است ظرف مهلت مقرر با رعایت قوانین و مقررات مربوطه نسبت به صدور گواهینامه‌بین‌المللی، پلاک ترانزیت و دفترچه مالکیت برای رانندگان و کامیون‌هایی که قصد فعالیت در خطوط بین‌المللی دارند، با پیشنهاد سازمان حمل و نقل وپایانه‌های کشور صادر نماید.
ماده ۲۳
سازمان حمل و نقل و پایانه‌ها با توجه به موقعیت زمانی و مکانی، مسیرهای مشخصی را با هماهنگی وزارت کشور جهت ترانزیت‌جاده‌ای تعیین و نیروی انتظامی موظف است کنترل‌های لازم را به عمل آورد.
ماده ۲۴
هزینه اجرایی این قانون از محل درآمدهای حاصله موضوع این قانون تأمین می‌گردد.
ماده ۲۵
از تاریخ ابلاغ این قانون کلیه قوانین و مقررات مغایر با آن لغو می‌گردد.
ماده ۲۶
شرایط عمومی اظهار و انجام تشریفات گمرکی و اسنادی که باید ارائه گردد و سایر امور مربوطه با رعایت حداکثر تسهیلات در آیین‌نامه‌اجرایی این قانون که حداکثر ظرف مهلت سه ماه از تصویب این قانون توسط وزارتخانه‌های راه و ترابری، امور اقتصادی و دارایی و کشور تهیه و به‌تصویب هیأت وزیران خواهد رسید تعیین می‌گردد.
مطالب مرتبط : حمل هوایی کالا را به ما بسپارید
مراحل ترانزیت کالا
آیا تا به حال فکر کرده اید که ترانزیت کالا از چه مراحلی تشکیل شده است؟ در حال حاضر ترانزیت به یکی از پر درآمد ترین شیوه های حمل و نقل برای کشورها تبدیل شده است. اما در این حمل و نقل چه مراحلی انجام می شود و چه کارهایی صورت می گیرد. در زیر به ترتیب مراحل ترانزیت کالای صادراتی و وارداتی را مشاهده می کنید.
- ابتدا تحویل محموله به حامل
- ترخیص کالای صادراتی در گمرک
- بار زدن کالا
- حمل و نقل بین المللی کالا
- ترخیص کالای وارداتی در گمرک
- تحویل گرفتن محموله
این ها مراحلی است که برای ترانزیت کالا استفاده می شود. توصیه می‌کنیم برای ترخیص کالا از گمرک از افراد با تجربه کمک بگیرید.
دیدگاه ها